istanbul psikolog
0531 668 50 64

Bağımlılık

Bağımlılık

BAĞIMLILIK: FİZİKSEL BAĞIMLILIK

İnsanlar bazı ilaçlara karşı fiziksel bağımlılık gösterebilirler.

  • İlacı belli bir süre kullandıktan sonra, beden ilaç olmadan normal işlevselliğini sürdüremez hale gelir ve kişinin, yaygın bir biçimde fiziksel bağımlılık olarak adlandırılan bağımlı bir hale geldiği söylenir.
  • Fiziksel bağımlılığın bir işareti ilaç toleransının gelişmesidir.
  • Kişi ilacı kullanmayı sürdürdükçe, ilacın ilk baştaki etkisine ulaşabilmek için giderek daha fazla artan dozlarda kullanmaya gereksinim duyar.
  • Fiziksel bağımlılığın bir diğer işareti, kullanıcının ilacı almadığı zaman yoksunluk belirtileri yaşamasıdır.
  • Bu belirtiler baş ağrısı, bulantı, sinirlilik, şiddetli ağrı, titreme gibi olabilmektedir.
  • Pek çok insan bu belirtileri yaşamamak adına daha fazla ilaç almaktadır, bu durumu daha da kötüleştirmektedir.
  • Bu durum negatif pekiştirme durumuna da verilebilecek bir örnektir.
  • İlaç kullanımı, zevk için yapıldığı zaman genellikle belirli insanlar ve
  • Bu durum klasik koşullandırmaya sebep olduğu için, bir daha o insanlar ve o mekanda bulunma gibi durumlar ilacı kullanmamayı daha da zorlaştırabilir.
  • Bağımlılık mekanizması sadece öğrenmeyle ilişkili değildir; burada beynin kendisi de önemli rol oynar.
  • Bağımlılığa neden olan ilaçlar, beynin mezolombik yolak denilen kısmında dopamin salınımına neden olur.
  • Mezolimbik yolak, ortabeyin alanından başlayan, amigdala ve hipokampüsü içeren limbik sistem yapılarına bağlanan ve prefrontal beyin kabuğunun ortalarına kadar uzanan bir sinir yoludur.
  • Bir ilaç, bedene girdiğinde hemen beynin «ödül yolağı» olarak bilinen bu alana gider, dopamin salınımına ve yoğun hazza neden olur.
  • Beyin, dopaminin sinaptik alıcı hücre sayısını azaltarak bu büyük miktarlarda dopamine uyum sağlamaya çalışır.
  • Kullanıcı ilacı bir sonraki alışında, alıcı hücre sayısının azalması, ilaç toleransının gelişmiş olması nedeniyle aynı haz tepkisini elde etmek için daha fazlasına gereksinim duyar.

BAĞIMLILIK: PSİKOLOJİK BAĞIMLILIK

  • İlaçların tümü fiziksel bağımlılığa sebep olmaz; bazıları psikolojik bağımlılığa veya duygusal ya da psikolojik açıdan iyi hissetmek için ilaca devam etmeye gereksinim duyulduğu inancına neden olur.
  • Bu inanış ilaç kullanımına devam edilmesinde çok güçlü bir etkendir.
  • Beden ilaca gereksinim ya da aşırı istek duymaz veya insanlar fiziksel yoksunluk belirtileri veya tolerans yaşamazlar ama yine de gereksinim duyduklarını düşünerek ilacı kullanmaya devam ederler.
  • Bu durumda ilacı kullanmanın ödülleyici özellikleri bir bağımlılık gelişmesine neden olur.
  • Bu pozitif pekiştirmeye ya da bir davranışın hoş bir sonuç tarafından izlenmesi nedeniyle güçlenme eğilimine bir örnektir.
  • Burada ilacın alınması, kaygıyı da azaltacağı için negatif pekiştirme de söz konusudur.

 

DİĞER YAZILAR

Psikolog
Hemen Randevu Oluşturalım.

Formu Doldurun Bilgi Verelim.